In de viering van 26 september gedenken we de hervorming van Port-Royal. Daar hangt een gebeurtenis mee samen, die in de geschiedenis van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland een bijzondere plaats heeft gekregen. Port-Royal was een vrouwenabdij even buiten Parijs, die al eeuwen bestond. In de loop der jaren was de kloosterorde daar (en in vele andere kloosters) echter zodanig verslapt, dat er weinig van de oorspronkelijke heiligheid te merken viel. Er werden feesten gegeven, ook niet-kloosterlingen gingen in en uit en de aanzienlijke plaatsen werden als een soort belegging beschouwd. Maar op 25 september 1609 vond er een ingrijpende beslissing plaats. De toenmalige abdis, Angélique Arnauld, herstelde de orde. Er kwam een eind aan het wereldlijke karakter van het klooster en de strenge tucht werd hersteld. Die dag kreeg de naam ‘de dag van het luikje’, want zelf Angelique’s vader mocht alleen nog door het luikje in de kloosterpoort met zijn dochter praten. De hernieuwing van de concentratie op het geestelijke leven dat dit klooster ging kenmerken, werd een voorbeeld voor andere kloosters in die tijd en is in onze kerk altijd met eerbied herdacht. Zo doen we dat ook in de viering van 26 september.
In de schriftlezingen van die feestdag staat zo’n terugkeer naar de oorspronkelijke inspiratie centraal. In Nehemia (8, 1-4 en 10-11) is dat het volk van Israel, dat door de profeet wordt opgeroepen opnieuw de wet van Mozes in acht te gaan nemen. In de woorden van Paulus aan de Filippenzen (3, 7-14) horen we hoe de apostel alles wat hem van Christus afhoudt voor waardeloos acht. Je hoeft niet mee te rennen met de mode van de dag, want je bestaan vindt in God zelf zijn oorsprong en zijn doel. En in het evangelie van Lucas (8, 1-3) horen we hoe er naast de twaalf apostelen ook vrouwen zijn, die gehoor geven aan de roepstem van Jezus om hem te volgen en hem gaan dienen.
Met de herdenking van de hervorming van Port-Royal vieren we niet alleen een heugelijk feit dat eeuwen geleden dankzij sterke vrouwen plaatsvond. Wij worden opgeroepen zelf hun voorbeeld te volgen en zo trouwe leerlingen van Jezus te worden. Als je je realiseert hoe groot de schat van het geloof is, dat de dood door zijn verrijzenis is overwonnen, wat zou je je dan nog bezig houden met zaken die misschien wel verleidelijk zijn, maar je eigenlijk afleiden van waar het in een mensenleven werkelijk om gaat? Elke christen is door zijn of haar doop opgenomen in het lichaam van Christus, de kerk, en met de heiligen van alle tijden geven we gestalte aan Gods koningschap in Jezus, een liefde die geen grenzen kent.
Dirk Jan
bisschop van Haarlem
NB: Voorafgaande aan deze viering wordt een lezing gehouden over de hervorming van Port Royal, gevolgd door een gezamenlijke maaltijd, zie verder activiteiten.